«Адамдар бейбіт болашаққа сенуге көмектеседі»

«Еркіндік Періштелері» жобасының Астана қаласындағы аймақтық үйлестірушісімен сұхбат

16 маусым 2023

Шолпан
Астанада «Еркіндік Періштелері» жобасының Қазақстандағы ең ірі және алғашқы еріктілер тобының бірі жұмыс істейді. Осы жылдың наурыз айынан бастап жобаны мұражайдың ғылыми қызметкері Шолпан үйлестіреді. Біз Шолпанмен сөйлестік және ерікті куратор болу қиын ба және ең қараңғы уақытта үмітті үзбеуге не күш беретінін білдік.
Мен жақсылыққа сенуге тырысамын. Бұған адамдар көмектеседі. Сіз жақсы, рухы күшті адамдарды кездестірсеңіз, олардан қуат аласыз, ол қолдайды.
— Шолпан, сізді «Еркіндік Періштелері» жобасына не әкелді?
— Мен қиындыққа тап болған адамдарға көмектесудің жолдарын іздедім. Ғаламтордан ақпарат тауып, бірінші толокаға түсіп, көп ұзамай жиі бара бастадым. Осы жылдың қаңтар айынан бастап еріктімін, Астанада — наурыздан бастап үйлестірушімін.
— Жұмыс қиындай бастады ма?
— Бұл қиын болған жоқ, керісінше, қызықты болды, өйткені мен қазір көп нәрсе жасай аламын. Бұрын мен тек толокаларға барушы едім, қазір оларды ұйымдастыруды, жәрмеңкелерді өткізуді, мата сатып алуды, қаламыз бойынша кейбір ұйымдастырушылық мәселелерді қадағалаймын. Мұның бәрі уақытты алады, бірақ мақсат болған кезде мотивация мен ресурс пайда болады. Жүйелік негіздегі жұмыс өте тәртіпті. Мен бұған дейін көп нәрсені жасай алатынымды білмедім. Жалпы, мен жобаның үйлестірушісі болғанды ұнатамын.
— Шолпан, сіз үшін соғыстың басталуы туралы жаңалық таң қалдырды ма, әлде бұл болады деп күдіктендіңіз бе? Мүмкін сізге тарихшы ретінде кейбір геосаяси процестер айқынырақ болған шығар?
— Мен, көптеген адамдар сияқты, өз әлемімде өмір сүрдім, тек жұмыс туралы ойладым. Менің мамандығым-мұражай саласы, мен өзімнің сүйікті мамандығыма толығымен еніп кеттім. Менің ғылыми қызығушылықтарым саласына қазіргі геосаясат кірмейді, мен өзекті күн тәртібінің мәнмәтінінен тыс болдым. Барлық жаңалықтарды қадағалау қиын, сіз көптеген тексерілмеген ақпаратқа тап болуыңыз мүмкінсіз, мен одан аулақ болдым. Мен көрмелер өткізумен айналыстым, өнер тарихын зерттедім және оқыттым. Яғни, мен шығармашылық пен қызықты адамдарға толы өз әлемімде өмір сүрдім. Сондықтан бір жыл бұрын болған оқиғалар мен үшін үлкен сілкініс секілді болды. Болып жатқанның бәрі, сондай-ақ адамдардың жаңалықтарға реакциясы жай ғана аяқтың астынан топырақты қағып кеткендей. Ұзақ уақыт бойы менде депрессия болды, одан шығу мүмкін емес деп ойладым. Осы қиын кезеңді еске түсіре отырып, мен жобаға ертерек келмегеніме өкінемін. Өйткені, ол жақында бір жасқа толады. Қорқынышпен жалғыз қалу қиын. Мен бұл эмоцияларды бөлісетіндердің жанында оңай өмір сүре алар едім. Мен түсінетін адамдарды тапқаныма өте қуаныштымын.
— Жобаға қатысқан барлық уақыттағы ең қуанышты сәт қандай болды? Ал қайсысы ең мұңды?
— Бәлкім, мен Черниговтағы біз көмектесетін екі мектептің құрылыс жұмыстары аяқталғанын және сәуір айынан бастап балалар мектепке алғаш рет офлайн режимде барғанын білгенімде қуанышты сәттердің бірі болды. Бұл үлкен оқиға және біздің көп айлық жұмысымыздың нәтижесі. Мен қайғылы сәттер болды деп айта алмаймын. Көптеген әсерлі болды, бәрін тізімдеу мүмкін емес.
— Астанада әдетте қанша адам толокаға жиналады?
— Негізінен әр түрлі. Жобаға көптен бері қатысқан еріктілер де, жаңа адамдар да келеді. Орта есеппен 10–16 адам. Бірақ мен көптеген адамдар бар екенін білемін, барлығы еріктілікті жұмыс пен үйдегі міндеттемелерді біріктіре алмайды.
— Сізге қандай адамдар келеді?
— Біздің кездесулерімізде сіз әртүрлі адамдармен дос бола аласыз. Ең бастысы-балаларға нақты көмек көрсетуден басқа, біздің жоба өз адамдарымен жобаға тартады. Жоба айналасында таңғажайып, мейірімді, талантты, өте қызықты адамдар жиналады. Ұзақ уақыт бойы (археологиялық экспедицияда болмаса) бір жерде көптеген керемет адамдарды кездескендірмегенмін. Біз бәріміз темпераментіміз бен мінезіміз бойынша ерекшеленеміз, бізде қатысушылардың көпұлтты құрамы бар, бірақ бізді ортақ іс біріктіреді және Біз бір-бірімізді жақсы түсінеміз.
Біз бейбіт уақытта мектептер мен балабақшаларды қалпына келтіруді армандаймыз. Сондықтан бұл уақыт тезірек келеді.
— Адамдар «періштелер» жасаған кезде не туралы сөйлеседі?
— Біз ауыр тақырыптар туралы сөйлеспеуге тырысамыз. Толока-бұл шығармашылық процесс. Орама қуыршақтарын жақсы көңіл-күйде, позитивті көзқараспен жасау керек. Сондықтан біз жағымды нәрсені талқылауға тырысамыз, бізде айтылатын көптеген тақырыптар бар-біз поэзия, әдебиет, кино, фотография туралы да талқылаймыз, өміріміздегі оқиғалармен бөлісеміз және т.б. Біз көп әзілдесеміз және күлеміз, өйткені бұл ең жақсы терапия.
— Сіз не үшін қайырымдылық жинап жатқаныңызды бірінші рет білетін қарапайым адамдар жобаға қалай қарайды?
— Жәрмеңкелерде адамдар көбінесе айналасына қарамай өз істерімен айналысады. Бірақ бұл гуманитарлық миссия екенін, бұл Украинаға көмек, Балаларға көмек екенін білгеннен кейін, олардың көзқарасы назар аударатын, мінез-құлқы өзгеретін сияқты, олар бет-әлпетсіз өтіп бара жатқан адамдардан бір жақын адамға айналады. Көптеген адамдар бізге істеген ісіміз үшін алғыс айтады, олар тағы қалай көмектесе алатыны туралы сұрайды. Айтпақшы, кейбір еріктілер жоба туралы сол жәрмеңкеде білді.
— Ал қай жас санатындағы адамдар сіздің үстелдеріңізде жиі қалады? Жәрмеңке қатысушысының орташа «портретін» жасауға бола ма?
— Айта алмаймын, өйткені мен тек төрт жәрмеңкеге қатыстым. Бірақ менің ойымша, мұндай портрет жоқ. Олар жасына және ұлтына қарай әртүрлі адамдар.
— Жаңа еріктілерге беретін негізгі кеңестер бар ма?
— Жәрмеңкелерге қазірдің өзінде толокаға келгендер қатысады, сондықтан олар біздің қордың негізгі принциптерімен таныс. Ең бастысы-балаларға көмек көрсету, мектептерді қалпына келтіру, бомбадан қорғану. Біз гуманитарлық миссиямыз және саяси мазмұнды қабылдамаймыз, алауыздық тудырмаймыз, жанжалды қолдамаймыз.

Жалпы, біздің Қордың күші-бұл адам өзі бола алатын ең мейірімді, еркін орта. Жаңадан келген еріктілерге біз орама қуыршақтарын қалай жасау керектігі туралы және, әрине, біз не істей алдық және әлі не күтіп тұрғанын айтамыз.
— Мұнда сіз өзіңіздің іс-әрекетіңіздің мақсатын қалай тұжырымдайсыз?
— Алғашында мен кез-келген көмек көрсеткім келді, бірақ мен періштелер жасаудан басқа не көмектесе алатынымды білмедім. Уақыт өте келе Қордың өте күрделі құрылым екендігі және күн сайын ұйымдастырушылық мәселелердің саны артып келе жатқандығы туралы түсінік пайда болды. Әр түрлі қалалардағы бей-жай адамдар бастаманы қолға алуда, біз жаңа достар табамыз, жоба дамып келеді. Осыдан Қордың құрылтайшылары, үйлестірушілері көбірек жүктеме алады. Менің міндетім оларды аздап түсіру болды. Астанада бәрі ойдағыдай болғаны оңай, сондықтан мен дайын шешімдерді қабылдадым. Барлығын басынан бастап басқа қалада бастау әлдеқайда қиын міндет, мен жобаның аймақтық үйлестірушілеріне таңданамын.

Біздің ортақ мақсатымыз-мүмкіндігінше көп қаражат жинау, себебі көптеген мектептер мен балабақшаларға көмек қажет. Біз тек Черниговтың көмегімен шектелмейміз. Бәрі онымен басталды, бірақ қазір бұл Николаев. Одан кейін басқа елді мекендер мен қалалар болады.
— Жобаға қатысу сізді қаншалықты өзгертті? Ал егер өзгертсе, онда қалай өзгертті?
— Мен 2022 жыл бойы барлық оқиғаларға қатты алаңдадым. Бұл, әрине, мені қатты өзгертті. Мен дерлік депрессиялық күйде болдым және жобаға келгенде, ол бірден жеңілдеді. Менің ойымша, мен эмоционалды үйлесімді, сабырлы, қуанышты адам болдым. «Еркіндік Періштелері» қоры үлкен және игі іске қатысуға мүмкіндік береді. Мен бұл үшін өте ризамын.
— Жобаға қатысу кезінде сізді қандай оқиғалар қатты таң қалдырды?
— Маған таңдау қиын, өйткені әр кездесу немесе жәрмеңке жұмысына қатысу көптеген жағымды эмоциялар береді. Қаңтар айында бізде дәрісхана ұйымдастырылды. Маған волонтер Андрей Макушиннің кино тарихы бойынша дәрістері өте ұнады. Мен мұнда көптеген жаңа достар таптым. Негізгі әсер-солар.
— Астанада жобаны дамыту бойынша алдағы жоспарлар қандай? Жаңа форматтармен байланысты болашаққа қатысты жоспарлар бар ма?
— Бізде әрқашан көптеген идеялар бар, бірақ мен барлық жоспарларды әлі ашпаймын. Жалпы, біз адам әлеуетін ашуды жалғастырғымыз келеді, өйткені бізде талантты адамдар өте көп және еріктілердің әрқайсысы Қордың дамуына өз үлесін қоса алады.
Ең бастысы-балаларға нақты көмек көрсетуден басқа, біздің жоба өз адамдарымен жобаға тартады. Жоба айналасында таңғажайып, мейірімді, талантты, өте қызықты адамдар жиналады. Біз бәріміз темпераментіміз бен мінезіміз бойынша ерекшеленеміз, бізде қатысушылардың көпұлтты құрамы бар, бірақ бізді ортақ іс біріктіреді.
— Өткен жылы Сіз жақсылыққа әлемге деген үмітіңізді жоғалтқан жоқсыз ба? Және ол немен қоректенеді?
— Мен жақсылыққа сенуге тырысамын. Бұған адамдар көмектеседі. Сіз жақсы, рухы күшті адамдарды кездестірсеңіз, олардан қуат аласыз, ол қолдайды. Біз бейбіт уақытта мектептер мен балабақшаларды қалпына келтіруді армандаймыз. Сондықтан бұл уақыт тезірек келеді. Украинада ғана емес, көптеген жерде қираған заттар бар. Біздің өмірімізде көп нәрсе жойылды. Және бұл үшін жұмыс істеу керек.
— «“Еркіндік Періштелері” — бұл…» деген сөйлемді жалғастырсаңыз.
— Мейірімді адамдар.
Автор: Татьяна Правдина
Еркіндік Періштелері
Еріктілермен сұхбаттар